M2 දුම්රිය එන්ජිම ~ අගුරු නොකා වතුර නොබී කොළඹ දුවන යකඩ යකා....

    ඉතින් කොහොමද යාලුවනේ. ඔන්න අදත් ආවා තවත් එන්ජිමක් ගැන විස්තර අරගෙන. M1 එන්ජිම ගැන ලියපු ලිපියට ගොඩක් හොඳ ප්‍රතිචාර බ්ලොග් එක හරහා වගේම පුද්ගලිකවත් ලැබෙනවා. ඒ හැමදෙනාටම බොහොමත්ම ස්තුතියි. ශ්‍රී ලාංකීය ඉතිහාසයේ ඉතා වැදගත් අංශයක් ලෙස අපේ දුම්රිය සේවය ඉතා වැදගත්. කලින් කලට විවිධ වෙනස්කම් ඔස්සෙ නවීකරණය වූ එහි විවිධ තොරතුරු ඔබට සිංහලෙන් ගෙන ඒමයි මෙහි අරමුණ. අපේ දුම්රිය ගැන ඉංග්‍රීසි බසින් පලවෙන වෙබ් අඩවි බොහෝ ප්‍රමාණයක් තිබුණත් සිංහලෙන් ලියවුන ඒවා ඇත්තෙ ඉතා අතලොස්සක්. එහි අඩුව මදකින් හෝ පිරවීම තවත් එක් බලාපොරොත්තුවක්. මෙම ලිපිපෙල ලීවිමේදී ඇතැම් ඡායාරූප සහ විස්තර අන්තර්ජාල ඔස්සේත් විවිධ දැනහැඳිනීම්කම් ඔස්සේ විවිධ පුද්ගලයන්ගෙනුත් සපයා ගන්නා බවත්, ඒම ඡායාරූප වල අයිතිය ඒම අදාල අඩවි වල ප්‍රකාශකයන්ට හිමිවිය යුතු බවත් ප්‍රකාශ කල යුතුයි.

අද ඔබට ගෙන එන්නෙ ශ්‍රී ලංකාවෙ අපට ඉතා වැදගත් මෙහෙයක් ඉටුකරන තවත් පතාක යෝධයෙක් ගැනයි. නමින් ඔහු M2. මෙහෙම කිවුවට බොහෝ දෙනෙක් නොදන්නවා විය හැකියි. 2004 වසරේ සුනාමි ව්‍යවසනයට මුහුණ දුන් දුම්රිය ඔබට මතකද? එහි එන්ජිම ඔබට මතක ඇත්නම් එය M2 වර්ගයේ එන්ජිමක්. ඉතින් අද ඔබට ඉදිරිපත් කරන්නෙ එම වර්ගයේ එන්ජින් ගැන විස්තරයක්. මෙයත් දුම්රිය ඉතිහාසයේ වැදගත් සංධිස්ථානයක් සටහන් කල අතර තවමත් දුම්රිය සේවයේ වගකීම් අතුරෙන් සැලකිය යුතු කොටසක් තම උරමත හොවාගෙන තම බාල සොයුරන් සමග තරග වදින පතාක යෝධයෙක්.

කැනඩාවේ ජෙනරල් මෝර්ටර්ස් (General Motors-Canada) නැමැති සුප්‍රකට සමාගමේ නිශ්පාදනයක් වන මෙය අපේ රටට ලැබෙනුයේ 1954 වසරේදී. ඒ "කොළඹ ක්‍රමය" හෙවත් The Colombo Plan නමැති විදේශ ආධාර වැඩ සටහන ඔස්සේයි. මෙයත් Diesel-Electric වර්ගයේ එන්ජිමක්. G12 වර්ගයේ එන්ජින් වන මේවා ආනයනයෙන් පසුව මෙහිදී M2 ධාවන පන්තිය යටතේ සේවයට යෙදවුනා. වර්ණ ගැන්වී තිබුණේ කොල සහ රතු පැහැයෙන්.

 එම M2 ධාවන පන්තිය M2,M2a,M2b,M2c සහ M2d ලෙස උප කාණ්ඩ පහකට වෙන් කර තිබෙනවා. එසේ ගෙන්වා ඇති මුලු එන්ජින් ගණන 14ක්. ඉතාම සතුටුදායක කාරණාවනම් මෙසේ ගෙන්වු එන්ජින් 14න් 13ක්ම තවමත් සාර්ථකව ධාවනයට යෙදවීම. එක් එන්ජිමක් පමණක් ධාවනයෙන් ඉවත් කෙරුණේ ත්‍රස්තවාදී ප්‍රහාරයක් නිසා නැවත අලුත්වැඩියා කල නොහැකි නිසයි.

මේ එන්ජින් පිලිබඳ විස්තර දැන් බලමු.

• පන්තිය                      :-  M2 
• බර                            :-  ටොන් 79
• නිෂ්පාදනය                :-  General Motors (G.M.D.) (කැනඩා සමාගම)
• උපරිම බලය              :-  අශ්ව බල 1425
• දුම්රිය එන්ජින් වර්ගය:-  Diesel Electric
• බල සැපයුම් එන්ජිම   :-  General Motors - 1425hp GM V12 12-567c (2 stroke)
• උපරිම වේගය            :-  112km/h
• වර්ණය                      :-  පළමුව රතු හා කොල පැහැය(UNP රජය),  පසුව ලා නිල්, තද නිල්, රීදී  .  ..                                    පැහැය සමග කහ පැහැ පටියක්

මෙයින් M2,M2a,M2b සහ M2d s එන්ජින් වල ඇත්තේ A1A-A1A වර්ගයේ axle arrangement වන අතර M2c වල ඇත්තේ Bo-Bo Axle arrangement. (Axle arrangement ගැන දැනගන්න මෙයින් යොමුවෙන්න). තවද මෙහි Sand Box පහසුකමත් අඩංගුයි. එමගින් මාර්ගය ලිස්සන අවස්ථාවේදී මාර්ගයට වැලි එකතු කර ඝර්ෂණය වැඩි කරගන්නවා.
  

මෙසේ ගෙන්වූ මුල්ම එන්ජිම අංක 569 යටතේ එන්ජින් බල ඇණියට යෙදවුනා. එම මුල්ම එන්ජිම තම මංගල ගමන සනිටුහන් කලේ 1954 අප්‍රේල් මස 24 වැනි දින රුහුණු කුමාරිය සමග හාද වී ඇය මාතර දක්වා කැඳවාගෙන යාමෙන්. එසේ ඇරඹුණු M2 එන්ජින් වල සේවය අදත් වසර 50 ස්වර්ණ ජයන්තියද පසු කරමින් ඉතා සාර්ථක ලෙස සේවයේ යෙදෙන එක දුම්රිය කෙරෙහි උනන්දුවක් ඇති නොමද සතුටට හේතුවන කාරණයක්. 

මෙහිදි මෙම එන්ජින් වල සුළු වෙනස්කම් කිහිපයක් පමණයි සිදුකොට ඇත්තෙ. ඉදිරිපස ආරක්ෂක බාධා නිවාරකය(බපරය) හෙවත් Cowcatcher ඉවත් කර ඒ වෙනුවට W1 එන්ජිමෙහි එම කොටස යොදා තිබීමත් ඉදිරිපස ආලෝක ලාම්පු වෙනස් කිරීමත් ආදීය සුලු වෙනස්කම් පමණයි. දෙපාර්තමේන්තුවේ සේවකයන්ගේ මනා කැපවීමත් උසස් නඩත්තුවත් නිසා මේවා සාර්ථක ලෙස (කැළණිවැලි මාර්ගයේ හැරුණුකොට අන් සියලු මාර්ගවල) ධාවනයේ යෙදෙනවා. එබැවින් මෙතෙක් ගෙනා සාර්ථකම දුම්රිය එන්ජිම ලෙස මෙය හැදින්වෙනවා.

මෙම එන්ජින් සඳහා විවිධ නම් දෙපාර්තමෙන්තුව මගින් ලබා දී තිබුණා. එසේ ලබා දුන්නේ කැනඩාවේ විවිධ පලාත්වල නම්. එම විස්තර පහත දැක්වෙනවා.

අංකය	නම	ගෙන්වූ වසර	ධාවන පන්තිය	විශේෂ කරුණු
569	Ontario	1954	M2	1956.04.24 රුහුණු කුමාරි සමග මුල්ම ගමන
570	Alberta	1954	M2	1956.04.24 යාල්දේවී සමග මුල්ම ගමන, *note 1
571	Saskatchewan	1954	M2	1956.04.24 උඩරට මැණිකේ සමග මුල්ම ගමන,  **note 2
572	British Colombia	1955	M2	_
573	Quebec	1955	M2	_
591	Manitoba	1956	M2a	**note 3
592	Nova Scotia	1956	M2a	_
593	New Brunswick	1956	M2a	_
594	Prince Edward Island	1958	M2b	_
595	Newfoundland	1958	M2b	_
626	Montreal	1961	M2d	මුල්ම ගමන 1961.08.08, ***note 4
627	Vancouver	1961	M2c	මුල්ම ගමන 1961.08.04, ***note 4
628	කන්කසන්තුරේ	1966	M2d	***note 5
629	ගාල්ල	1966	M2d	***note 5

*note 1 :- සිවිල් යුද්ධය නිසා 1992 සිට 1996 දක්වා කන්සන්තුරේ ගාල්කර තිබී පසුව නැව් මගින් කොළඹට ගෙනවිත් රත්මලාන කර්මාන්ත ශාලාවේදී පිලිසකර කර ධාවනයට යොදන ලදී. නැවතත් 2007.06.07 පූනානි හිදි බිම් බෝමිබයකට අසුවී සුලු හානි සිදුවිය.

*note 2 :- යාල්දේවි දුමිරිය 1985 ජනවාරි 19 දින LTTE ත්‍රස්තවාදී ප්‍රහාරයකට ලක්වීමෙන් මෙම එන්ජිම නැවත අලුත්වැඩියා කල නොහැකි ලෙස විනාශ විය. 

*note 3 :- 2004 දෙසැම්බර් 26 දින සුනාමි ව්‍යවසනයට හසුවූ පසු නැවත අලුත්වැඩියා කර 2008 දෙසැම්බර් 26 දින නැවත ධාවනයට එක් කරන ලදී.

*note 4 :- උඩරට ධාවනයට පමණක් යෙදවේ. (මාතලේ මාර්ගය හැර).

*note 5 :- මේවා පළමුව සිමෙන්ති ප්‍රවාහනයට ගෙන ආ මුත් දැන් මගී ප්‍රවාහන කටයුතු සඳහා යොදවා ඇත. මෙම එන්ජින් දෙක ඇමරිකාවේ නිෂ්පාදිතයි. මෙම එන්ජින් දෙකට අදාල සිමෙන්ති සමාගම් වෙනුවෙන් කන්කසන්තුරේ සහ ගාල්ල ලෙස සිංහල නම් යොදා තිබීම විශේෂත්වයකි.

ඡායාරූප පෙල....

මහනුවරට ලඟාවන M2 එන්ජිමක් සහිත දුම්රියක්.....

මේ දැක්වෙන්නේ 573 මෙරටට ඒමට පෙර කැනඩාවේදී...

595 මෙරටට ඒමට පෙර කැනඩාවේදී..

(593 විය යුතුයි) පෙර පැවති වර්ණය...

569 Ontario......

569 මනම්පිටිය පාලම මත....

570 Alberta බෙන්තොට දුම්රිය ස්ථානයේදී......

594 Princes Edward Island

595 Newfoundland

626 Montreal නානුඔයදී....

626 Montreal කොළඹ කොටුවේදී....

627 Vancouver නානුඔයදී.......

629 "ගාල්ල" එන්ජිම මාතර බලා යාමට සූදානමින් ගාලු දුම්රිය පොලේදී....

628 "කන්කසන්තුරේ" එන්ජිම

627 Vancouver නානුඔය පාලම මතින් බදුලු දෙසට...

සුනාමි ව්‍යවසනය නිසා පෙරැලුණු 591 Manitoba.......

591 Manitoba යලි පණ ලැබ.........

.

(මෙහි පල කර ඇති සියළු ඡායාරූප වල අයිතිය පහතින් දක්වා ඇති ඒවාට අදාල මුල් ලිපිවල හිමිකරුවන් සතුය.) 

ලිපියට තොරතුරු සහ ඡායාරූප :-

http://www.railwaymuseum.lk/
http://www.facebook.com/photo.php?fbid=1345201488485&set=o.48455420684
http://www.colombo-plan.org/resources/newsletters/FocusJanuary2005.pdf
http://www.srilankadot.com/wiki-Sri_Lanka_Railways
http://gyan.slrfc.org/locoalberta.htm
http://gyan.slrfc.org/locoemd.htm
http://www.srilankanlocos.com/about/abt.html
http://emdexport.railfan.net/asia/srilanka.html
http://www.flickr.com/photos/yimhafiz/sets/72157607657699571/
http://www.srilankanlocos.com/intro.html