M3 ඩීසල් දුම්රිය එන්ජිම - Made in Sri Lanka ~ අඟුරු නොකා වතුර නොබී කොළඹ දුවන යකඩ යකා....

    මේ ලිපියේ මාතෘකාව ඔයාල දකින්න ඇති නේ. හ්ම්.. ඒක තමයි. පුදුමයි නේද? පුදුම වෙන්න දෙයක් නෑ යාලුවනේ. මේ ලිපිය කියවලාම බලන්නකො.

   අද මං ඔයාලට විස්තර ගෙන එන්නේ අපේ දුම්රිය සේවා කටයුතු වලට යොදවා ගත්තු තවත් ඉතා වැදගත් එන්ජිමක් ගැන විස්තර. මෙහි තිබෙන වැදගත්කම තමයි මෙම එන්ජිම 99%ක්ම ශ්‍රී ලාංකීය නිෂ්පාදනයක් වීම. එය ශ්‍රී ලාංකීය අපට මොන තරම් ආඩම්බයක්ද?  ඔව්.. ඇත්තෙන්ම...  ඒත් ඇයි මේ 99% කිවුවේ.... ඉස්සරහට කියවගෙන යන්නකො. ඒ වගේම මං ඉල්ලනව පුලුවන් හැටියකට මගේ මේ උත්සහය ගැන පුංචි වචනයකින් හරි ඔබේ අදහස් දක්වනවනම්. මොකද කියනවනම් ඒ ප්‍රතිචාර මට ගොඩක් වැදගත්...

    1938 වසරේදී තමයි අපේ රටට මුල්ම බලවේග දුම්රිය කට්ටලය ගෙන එනු ලැබුයේ. ඒ ගැන විස්තර පසු ලිපියකින් ඉදිරිපත් කරන්නම්. කෙසේ වුවත් මෙම බලවේග දුම්රිය මුහුදුබඩ දුම්රිය මාර්ගයේ ධාවනය සිදුකල හෙයින් ඉතා ඉක්මනින්ම දිරාපත් වීමට ලක් වීම නිසා 1955දී පමණ ඉවත් කරනු ලැබු අතර එම බලවේග දුම්රියේ එන්ජින් කට්ටලය ඉතා හොඳ තත්වයෙනුයි ඒ වන විටත් තිබුණෙ.

අංක 589 දරණ M3 ජයන්ති එන්ජිම

    මේන්න මේ එන්ජින් කට්ටලය තමයි M3 එන්ජිම සැලසුම් කිරීමේ මුලික අදහස පැමිණෙන්නට හේතුව. ඒ 1956 වර්ෂයේදී. අන්න ඒ නිසයි 99% ශ්‍රී ලාංකික නිපැයුමක් වන්නෙ. බල සැපයුම් එන්ජිම වෙනත් දුම්රියක එකක්. මේ වෙනුවෙන් ප්‍රමුඛතාවය ගෙන කටයුතු කලේ එවකට රත්මලාන දුම්රිය කර්මාන්ත ශාලාවේ ප්‍රධාන ඉංජිනේරුවරයා ලෙස කටයුතු කරන ලද රාජ් ගෝපාල් මහතායි. මෙම එන්ජින් නිපදවීමට සැලසුම් කෙරැණේ ෂන්ටින් කටයුතු  (දුම්රිය අංගන වලදී මැදිරි එහා මෙහා ඇදගෙන යාම, ඒවා ගාල් කීම ආදී කටයුතු) සඳහා යොදවා ගැනීමේ අදහසින්. ප්‍රමාණයෙන් M3 අනෙකුත් සහෝදර එන්ජින් වලට වඩා කුඩායි. 

මේ දැක්වෙන්නෙ M3 හි විස්තර

• පන්තිය                       :-  M3
• බර                            :-  ටොන් 47
• නිෂ්පාදනය                  :-  ශ්‍රී ලංකා දුම්රිය දෙපාර්තමේන්තුව
• උපරිම බලය               :-  අශ්ව බල 180 (90hp x 2 engines)
• දුම්රිය එන්ජින් වර්ගය   :-  Diesel Electric
• බල සැපයුම් එන්ජිම     :-  Williams & Robinson - Type-H6
• Weel Arrangement   :-  Bo-Bo
• තිරිංග පද්ධතිය            :-  Vacuum
• උපරිම වේගය             :-  55mph
• වර්ණය                      :-  ලා නිල්, තද නිල්, රීදී පැහැය සමග කහ පැහැ පටියක්

    කෙසේ වුවත් යම් යම් දේශපාලනික මැදිහත් වීම් නිසා මෙම M3 එන්ජිම ෂන්ටින් කටයුතු වලින් බැහැරව මගී ප්‍රවාහන කටයුතු වෙනුවෙන් යොදවන්නට දෙපාර්තමේන්තු බලධාරීන්ට සිදුවුණා. 1956 වසරේ පත්වුන නව රජයේ ප්‍රවාහන අමාත්‍යවරයා වු ගරු මෛත්‍රීපාල සේනානායක මැතිතුමාගේ ඉල්ලීමට අනුව (එතුමන් නියෝජනය කලේ මැදවච්චිය ආසනයයි) මෙම දුම්රිය එන්ජිම එම ප්‍රදේශයේ මගී ප්‍රවාහන කටයුතු වෙනුවෙන් යොදවන්නට දෙපාර්තමේන්තුවට සිදුවුනා. මේ අනුව මෙම එන්ජිම අනුරාධපුර-මැදවච්චිය සහ අනුරාධපුර-මහව අතර ධාවනය සිදු වුනා. 

    පලමුව නිපදවුන M3 එන්ජිම "ජයන්ති" ලෙස නම් කරන ලද්දෙ 1956 වසරේ යෙදී තිබුණ බුද්ධ ජයන්තිය සිහිගැන්වීම වෙනුවෙනුයි. මෙම එන්ජිම 1956 සැප්තැම්බර් 05 වන දින ප්‍රවාහන හා වැඩ අමාත්‍යවරයා වු ගරු මෛත්‍රීපාල සේනානායක මැතිතුමාගේ අතින් විවෘත කර ජනතා සේවය සඳහා යොදවන ලද අතර එය ප්‍රදේශයේ මගී අවශ්‍යතා වෙනුවෙන් වෙන් කෙරුණා.

    කෙසේ වෙතත් ෂන්ටින් කටයුතු වෙනුවෙන් සැලසුම් කරන ලද එන්ජිම මගී ප්‍රවාහන කටයුතු වෙනුවෙන් යොදා ගැනීම නිසා දෙපාර්තමේන්තුවට නොයෙක් ගැටලු වලට මුහුණ දෙන්නට සිදු වුණා. අධික ලෙස රත් වීමත් වෙනත් විවිධ තාක්ෂණික ගැටලු රාශියකුත් ඉතා සුලු කාලයකදීම පැන නැගුණා. (ෂන්ටින් කටයුතු වලදි බොහෝවිට එන්ජිමක් ධාවනය වන්නේ කුඩා කාලයන් සඳහායි. මෙහිදී එන්ජිම එහා මෙහා යන්නෙත් අඩු දුර ප්‍රමාණ වලදී නිසා අනවශ්‍ය රත්වීම් වලින් තොරව එන්ජිමට අවශ්‍ය විවේකය සහ සිසිලනය ලැබෙමින් ධාවනය සිදුකල හැකියි.) මේ හේතුව නිසා දෙපාර්තමේන්තුවට සිදුවුනේ මුලින් නිපදවූ අංක 589 දරණ එන්ජිම නැවතත් ප්‍රතිනිර්මාණය කරන්නයි.

    1957 වසරේදීම තවත් M3 පන්තියේ එන්ජිමක් (590) රත්මලාන කර්මාන්ත ශාලාවේදීම නිපදවන ලද අතර මෙම 589(ජයන්ති) සහ 590 එන්ජින් ද්විත්වය වසර 10ක් පමණ ධාවනය කර ඇති බව සඳහන්වෙනවා. පසුව ධාවනයෙන් අත්හැර දමා රත්මලාන කර්මාන්ත ශාලා භුමියේ කැලැබදව දිරා යමින් තිබුණ මෙම රැකගත යුතුව තිබූ වටිනා සම්පත 2002 වසරේ දිනයක ඉතා අවාසනවන්ත ලෙස පැරණි යකඩ සඳහා කපා අලෙවි කෙරුණේ කීර්තිමත් සංධිස්ථානයක්ව සුරැකීමට තීබූ තවත් ප්‍රෞඩ මං සලකුණක පරිච්ඡේදය එසේ අවසන් කරමිනුයි. අපගේ ඉදිරි පරම්පරාවට M3 එන්ජිම දැක ගැනීම හැකිවනුයේ ඡායාරෑප කිහිපයකින් පමණක් වීම කණගාටුවට කාරණයක්.

ස්තූතිය :-

මෙම ලිපිය සඳහා තොරතුරු සොයා යාමේදී විශේෂ සහයක් ලබා දුන් නලීන් අබේසිංහ සොයුරාට විශේෂ ස්තුතිය පිරිනැමේ.

ආශ්‍රිත ලිපි :-

http://www.freewebs.com/m3loco/